Scrum to pojęcie powstałe w latach 80. ubiegłego wieku. Co prawda, można odnieść je do wielu dziedzin, jednak to właśnie świat IT przyczynił się do jego popularyzacji.
Panuje przekonanie, że Scrum Masterzy „nic nie robią”. Tym samym często mierzą się z pytaniem, czym w ogóle na co dzień się zajmują.Pozornie leniwe, praktycznie konieczne podejście do tworzenia produktów i usług jest nadal na topie wśród osób chcących rozpocząć pracę w branży IT.
Co oznacza pojęcie Scrum i co wiemy na temat Scrum Mastera? Opowiedzą nam specjaliści – Eliza Górska z Ericsson oraz Kamil Maleszyk z Webellian.
Co to jest Scrum?
Scrum to podejście do tworzenia produktów i usług. Co ciekawe, możliwym jest znalezienie wielu odniesień do tej techniki w życiu codziennym. Jako przykład możemy wziąć zmywanie naczyń. Otóż widząc pełny zlew brudnych naczyń (nazwijmy to projektem) wiemy, że mamy pewną pracę do zrobienia. Nie musimy jednak wykonywać jej całej, aby móc korzystać z jej owoców.
Co to oznacza? Myjąc tylko dwa kubki nadal mamy wiele innych naczyń do pozmywania. Mimo to dwa czyste kubki są już dostępne do użytku. Jest to przykład pomijający wiele ważnych elementów i kwestii techniki Scrum, jednak pozwala zrozumieć jej sens.
Dokładniej Scrum to zwinne (Agile) tworzenie produktów i usług. Po każdym tak zwanym sprincie mamy produkt, który działa, można z niego korzystać. Ciągła praca nad nim dokłada kolejne elementy i rozszerza jego możliwości.
Dzięki temu przez cały proces produkcji mamy działający produkt, co ułatwia testowanie. To także jasno pokazuje nam gdzie jesteśmy i ile jeszcze jest do zrobienia. Właśnie w branży IT Scrum ma ogromną rację bytu, jednak podejście to znajdziemy także w innych branżach.
Czym zajmuje się Scrum Master?
Jednym z najważniejszych filarów Scrumu jest praca zespołowa. Znajdziemy tutaj kilka ról, jednak tą najbardziej charakterystyczną jest Scrum Master.
SM nie jest osobą tworzącą dany produkt, a raczej obserwatorem. Koordynuje pracę, znajduje problemy we współpracy, pokazuje je zespołowi i pomaga znaleźć rozwiązania. Gdy trzeba, to przekazuje materiały pomocne w edukacji pracowników i interweniuje kiedy widzi, że twórcy mogą popełnić poważny błąd.
Jego obowiązkiem jest też współpraca z Product Ownerem, a także coaching osób w zespole. Dba o to, aby zadania, które wykorzystuje się w metodyce Scrumu, zostały wykonane na czas.
Jak zostać Scrum Masterem?
Eliza Górska, Scrum Master, Ericsson:
„Swoją przygodę ze Scrumem zaczęłabym od przygotowania się do zdania certyfikatu Professional Scrum Master I, który wydawany jest przez Scrum.org. Moim zdaniem każda osoba, która myśli poważnie o karierze Scrum Mastera, powinna pokazać, że myśli poważnie o zdobyciu doświadczenia. Jest także gotowa zainwestować zarówno swój czas jak i pieniądze, by zdobyć na początek podstawy teoretyczne. Jak nie ma się bowiem jeszcze praktyki, warto móc przynajmniej wykazać się znajomością teorii.”
Pytanie czy na to wystarczy na samym starcie?
„Certyfikat nie przygotowuje w pełni do pełnienia funkcji Scrum Mastera. Otaczającej nas rzeczywistości, która jest dynamiczna, nie da się zamknąć w 80 egzaminacyjnych pytaniach zamkniętych. Warto więc jak najszybciej zaimplementować zdobytą wiedzę w praktyce.
Dla przykładu wyobraź sobie, że pracujesz w jakimś zespole – nie musi to być branża IT. Wyjdź z inicjatywą i postaraj się przekonać zespół czy też kierownictwo do zaimplementowania Scruma – lub jak nie jest to możliwe, to przynajmniej części jego założeń w praktyce.
Obserwuj to jak Ci idzie, jakie problemy napotykasz, jaki dostajesz feedback od współpracowników, jak stosowanie Scruma wpływa na firmę. Po prostu testuj, obserwuj rezultaty i wyciągaj z nich wnioski. Nie od razu musi to być jednak cała firma, może być to pojedynczy zespół lub dział. Chodzi o to, by wyjść z inicjatywą i spróbować przekonać do siebie i do Scruma swoich przełożonych i współpracowników.„
Co ze wsparciem doświadczonych specjalistów?
„Warto również znaleźć osobę lub grupę osób, które już pracują jako Scrum Masterzy. Idealnie się tu sprawdza połączenie wiedzy teoretycznej z próbą zastosowania tego w praktyce. Nawet jeżeli nie jest to branża IT lub nie są to projekty komercyjne. Ważne jest dodanie do tego możliwości konsultacji z bardziej doświadczonym od nas Scrum Masterem.
Osoba pracująca już w zawodzie da nam nowe spojrzenie i perspektywę na napotykane przez nas wyzwania. Wskaże nam pojęcia czy opisywane w materiałach problemy, które nie do końca na tym etapie potrafimy zrozumieć. Przytoczy nam case’y z jej życia zawodowego i powie na czym powinniśmy się skupić.„
Gdzie można znaleźć takie osoby?
„Możliwości jest wiele. Może to być np. Linkedin lub grupy tematyczne na portalach społecznościowych. Na pewno także uczestnictwo w wydarzeniach skupiających osoby zainteresowane Scrumem i Agile. Warto poświecić czas na szukanie firm szkoleniowych zajmujących się tematyką podejścia zwinnego.„
Wracając do tematu certyfikatów – na jakie warto postawić?
„Wielu Scrum Masterów poprzestaje na certyfikacie PSM I. Warto jednak pogłębiać swoją wiedzę, po to, by była bardziej wszechstronna i tym samym mieć szerszą perspektywę na pracę w Scrumie. Można także uczyć się do następujących certyfikatów i zaimplementować to w praktyce.
Professional Scrum Product Owner I – pozwoli spojrzeć na Scruma z perspektywy Product Ownera.
Professional Scrum Developer – spojrzenie na Scruma z perspektywy programisty. Jak również co jest ważne zwłaszcza dla Scrum Mastera, który nie pracował wcześniej jako programista – poznanie najczęściej używanych pojęć przez zespół programistów, ich największych. problemów, bolączek oraz tego jakie rozwiązania widzi na nie Scrum.
Professional Scrum with Kanban I – pomaga w zaimplementowaniu elementów Kanbana w Scrumie. Duży nacisk położony jest również na znajomość metryk, które ułatwią identyfikację i przyczyny problemów przez zespół scrumowy. Wszystko po to by następnie móc je rozwiązać.
To tylko część tego co oferuje Scrum.org, a wiedzy można szukać znacznie dalej.”
Kamil Maleszyk, Scrum Master, Webellian:
„Osobiście nie jestem dużym zwolennikiem szkoleń Scrumowych, ponieważ są one stosunkowo drogie. Uważam, że niewiele gorsze efekty można odnieść ucząc się samemu z dostępnej bibliografii, blogów czy też szkoleń on-line np. z Udemy.
Jednakże pod względem efektywności zapewne szkolenia są jednym z lepszych kierunków. Materiałów jest bardzo dużo i coraz więcej dobrych dostępnych również w języku polskim. Można je znaleźć bez większych problemów w Internecie.
Aktualnie gdybym miał rozpocząć swoją przygodę ze Scrumem zapewne zdałbym egzamin PSM 1 i prawdopodobnie PSM 2. Mimo, że ten drugi jest rekomendowany dopiero osobom z rocznym doświadczeniem. Wynika to z coraz większej konkurencji – a to mógłby być jeden z kroków, który może wyróżnić nas z tłumu kandydatów. Plus zapewne zwróciłbym większą uwagę na budowanie marki osobistej.”
Czy aplikując na rolę Scrum Mastera musimy znać branżę IT?
Wiemy już o Scrum Guide, certyfikatach i o tym, że SM to zawód, który głównie opiera się na kontaktach międzyludzkich i umiejętnościach miękkich. A jak do pracy w zawodzie ma się znajomość branży IT?
Eliza Górska, Scrum Master, Ericsson:
„Teoretycznie Scrum Guide nie wymaga znajomości IT od osób ubiegających się o stanowisko Scrum Mastera, a jedynie znajomość Scruma. Jednak w rzeczywistości w ogłoszeniach o pracę przeważnie oczekuje się znajomości branży IT.
Nie chodzi mi tutaj o znajomość konkretnej technologii w jakiej realizowany jest produkt. Chociaż niewątpliwie dla niektórych może być to dużym plusem. Bardziej chodzi o określenie elementów jakie wyróżniają branżę IT od np. branży budowlanej. Nie da się bowiem przenieść realiów branży budowlanej na branże informatyczną, która sama w sobie jest bardzo specyficzna.
Dlatego często na rozmowach rekrutacyjnych faworyzowane są osoby, które już wcześniej pracowały w branży IT. Dotyczy to także tych, którzy nawet nie były zatrudnione stricte jako Scrum Master. Jednym z głównych zadań Scrum Mastera jest usuwanie przeszkód napotykanych przez zespół scrumowy. Osoba, która wcześniej nie miała styczności z branżą informatyczną, może mieć z tym na początku duży problem.„
Pojawia się pytanie – jak osoby spoza branży IT mogą tą przeszkodę pokonać?
„Tak jak już wspomniałam, dobrze jest porozmawiać z kimś, kto już w tej branży pracuje, a już najlepiej to w ramach zespołu scrumowego. Można tez szukać materiałów w Internecie w postaci np. konkretnych case’ów. Na początku w nowej branży ważna jest cierpliwość połączona z wytrwałością w stopniowym zdobywaniu wiedzy.”
Kamil Maleszyk, Scrum Master, Webellian:
„Wśród części Scrum Masterów panuje pogląd, że to czy nadajemy się do pracy w tym zawodzie możemy sprawdzić tylko empirycznie. Po prostu trzeba spróbować.
Jeśli chodzi o znajomość branży IT, to na pewno zależy to od organizacji. Myślę, że w przypadku pracy w większości firm, byłby to bardzo przydatne wartości. Jednakże nie wszędzie jest to niezbędne.”
Jakie cechy powinien mieć Scrum Master?
Kamil Maleszyk, Scrum Master, Webellian:
„Według mnie istnieje pewien ciąg cech, które mogą predysponować do bardziej efektywnego wykonywania zawodu Scrum Mastera. Myślę, że ważniejszy jest jednak trud włożony w naukę i samą pracę zawodową, niż predyspozycje.„
Gdybym miał się pokusić o wymienienie kilku cech czy też umiejętności, byłby to zapewne umiejętność empatycznego słuchania i obserwowania innych. Liczy się także charyzma, potrzeba wspierania drugiego człowieka, umiejętność „miękkiej perswazji”, rozwiązywania konfliktów i umiejętności organizacyjne.„
Jak wynika z artykułu, zawód Scrum Mastera nie jest odtwórczy, przez co wymaga bardzo dobrej znajomości wielu schematów i rozwiązań. W przyszłej pracy pozwoli to na inteligentne manipulowanie wzorcami. Doprowadzi to oczywiście do polepszenia jej efektów, a brak doświadczenia w branży IT nie powinien zniechęcać do próbowania swoich sił w tym zawodzie.
Czytaj także – Wzrost zainteresowania szkoleniami Google Cloud Platform – rozmowa z instruktorem chmury
Autor: Grzegorz Cichocki
